Ο ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ

Στη εκδοθείσα ιστορία – κομμουνιστική – του 30^ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ (από τον τότε καπετάνιο του Μουτσόπουλο) αναφέρεται επί λέξει:

Τον Ιούνιο του 1944, η καθοδήγηση του ΚΚΕ, αποφάσισε να δημιουργήσει δύο χωριστά Σλαβομακεδόνικα αντάρτικα τάγματα. Για να εξουδετερώσουν έτσι – παρατηρεί ο Μητσόπουλος – τη σοβινιστική χωριστική και φιλοβουλγαρική φασιστική προπαγάνδα των Βουλγάρων πρακτόρων που στέλνονταν στις περιοχές που κατοικούσαν Σλαβομακεδόνες.

Το βαθύτερο νόημα αυτής της πολιτικής, ήταν ότι ένα ακόμα δικαίωμα παραχωρούνταν στους Σλαβομακεδόνες. Το δικαίωμα όχι μόνο να έχουν τις δικές τους οργανώσεις, αλλά και το δικό τους απελευθερωτικό στρατό.

Αποτέλεσμα αυτής της απόφασης ήταν η δημιουργία δυο Σλαβομακεδονικών Ταγμάτων. Ένα στη περιοχή της Φλώρινας και ένα σε εμάς, την περιοχή της Έδεσσας.

Εμείς ούτε ρωτηθήκαμε για αυτό το ζήτημα, ούτε και ενημερωθήκαμε. Το μάθαμε αργότερα, όταν πια στο Καϊμακτσαλάν είχε δημιουργηθεί ένα Τάγμα. Από τους 52 μαχητές που ήταν ο αρχικός πυρήνας, γρήγορα έφτασε τους 400.

Την σκοπιμότητα και την ανάγκη αυτού του μέτρου δεν μπορέσαμε να την καταλάβουμε και να την εξηγήσουμε τη στιγμή που Έλληνες και Σλαβομακεδόνες αγωνιστές πολεμούσαμε μαζί ενωμένοι και αδελφωμένοι για την απελευθέρωση της κοινής μας πατρίδας. Ωστόσο το δεχτήκαμε με την ελπίδα ότι ίσως βοηθούσαμε στην εξουδετέρωση των προσπαθειών των Βουλγάρων φασιστών, παρ’ όλο που ο κίνδυνος αυτός είχε πια αρκετά εντοπιστεί και μειωθεί.

Το Σλαβομακεδόνικο αυτό Τάγμα, οργανικά ανήκε στη δύναμη του Συντάγματός μας. Όμως δεν είχαμε καμία ουσιαστική επαφή και συνεργασία μαζί του και ούτε πήρε μέρος σε καμία από τις επιχειρήσεις του Συντάγματος. Δρούσε ανεξάρτητα στο Καϊμακτσαλάν.

Η διοίκηση του Τάγματος Τζιότζιος Ούρντοφ, εργάτης από την Έδεσσα και Παύλος Ρακόφσκι, δάσκαλος καθώς και άλλα στελέχη του Τάγματος, ήταν στελέχη και μέλη του ΚΚΕ.

Η «Πρώτη Αιγαιακή Ταξιαρχία Κρούσης» από Σλαβομακεδόνες που προέρχονταν από την Ελλάδα παρελαύνει στο Μοναστήρι.

Η συμμετοχή της ΠΕΕΑ στη Κυβέρνηση «Εθνικής Ενότητος» και η συμφωνία της Γκαζέρτας δημιούργησαν και άλλα προβλήματα στις σχέσεις μας με τους Σλαβομακεδόνες. Οι ενέργειες αυτές της ηγεσίας μας, συνέχεια της συμφωνίας του Λιβάνου, θεωρήθηκαν απ’ αυτούς απαράδεκτες υποχωρήσεις, προδοσία του αγώνα και υποταγή στην Αγγλική πολιτική. Δημιουργήθηκαν νέες, ισχυρότερες δυσπιστίες προς την πολιτική του ΚΚΕ και του ΕΑΜ. Η ηγεσία των Σλαβομακεδονικών απελευθερωτικών οργανώσεων άρχισα να προσανατολίζει το Σλαβομακεδονικό λαό προς την Γιουγκοσλαβία την οποία έβλεπε με μεγαλύτερη σιγουριά.

Αναταραχή παρατηρήθηκε παντού μέσα στους Σλαβομακεδόνες. Τα Σλαβομακεδονικά τάγματα περνάνε κρίση. Να πειθαρχήσουν στη γραμμή του κόμματος που τόσοι αγώνες τα συνδέουν μ’ αυτό ή να συμμεριστούν τους φόβους και τη δυσπιστία που καλλιεργεί στους Σλαβομακεδόνες ο Τίτο; Πολλά από τα στελέχη αυτά εγκατέλειψαν τη γραμμή του ΚΚΕ. Σε αυτό βοήθησε και η θέση του ΚΚ Γιουγκοσλαβίας που και αυτό είχε χαρακτηρίσει τις συμφωνίες Λιβάνου και Γκαζέρτας για προδοσία.

Αυτή ήταν η κατάσταση, σχετικά με το ζήτημα αυτό, κατά τον Οκτώβρη του 1944, όταν μας ήρθε μια δυσάρεστη είδηση. Το Σλαβομακεδονικό Τάγμα που βρισκόταν στο Καϊμακτσαλάν έφυγε, χωρίς καμία συνεννόηση μαζί μας για τη Γιουγκοσλάβική Μακεδονία. Μας ξάφνιασε πολύ. Βρισκόμαστε τότε στο κάμπο των Γιαννιτσών.

Συνεννοούμαστε με τον καπετάν-Πέτρο και στέλνουμε τον Κυριάκο (Ηρακλή Μελετιάδη) που γνωριζόταν και προσωπικά με τα μέλη της διοίκησης του Τάγματος, να τρέξει να το προλάβει να δει τι συμβαίνει και αν μπορεί, να το γυρίσει πίσω. Από την ΠΕ Πέλλας του ΚΚΕ τρέχει ο ίδιος ο Γραμματέας ο μπάρμπα Τάκης (Τάκης Παπαδόπουλος από την Κατερίνη). Συναντιούνται και πηγαίνουν μαζί. Προλαβαίνουν το Τάγμα μόλις είχε περάσει τα σύνορα. Τους δέχτηκαν καλά. Όμως δεν τους άκουσαν. Έτσι τελείωσε η υπόθεση αυτή.

Η διοίκηση του Τάγματος, επειδή δεν είχε εμπιστοσύνη σ’ όλους τους μαχητές ότι θα την ακολουθούσαν στη πράξη της αυτή, τους είπε ότι θα πάνε στη Γιουγκοσλαβική Μακεδονία να οπλιστούν και να γυρίσουν. Όταν έγιναν αργότερα αντιληπτοί οι σκοποί της διοίκησης πολλοί αντάρτες εγκατέλειψαν το τάγμα και γύρισαν στην Ελλάδα στο Σύνταγμά μας, όπως οι Τέλμαν (ψευδώνυμο) παλιός κομμουνιστής από το Ασβεστοχώρι, Νίκος Καταρτζής και Γιώργος Κονδύλης από την Αξιούπολη και άλλοι.

Θυμώσαμε με τους συμπολεμιστές και συντρόφους μας τους Σλαβομακεδόνες που μας έφυγαν. Θυμώσαμε και με τους φίλους μας τους Γιουγκοσλάβους που ενθάρρυναν την πράξη τους αυτή και τους δέχτηκαν στο έδαφός τους. Μα πιο πολύ δυνάμωσαν οι κακές προαισθήσεις για το μέλλον του αγώνα μα, για το πώς θα ξεμπερδέψουμε με τους Άγγλους που τόσο άσκημα μας τύλιγαν στα δίχτυα τους.

Για το προηγούμενο, πολλά χρόνια θα παρασιωπούν οι ΕΛΑΣίτες την ύπαρξη του και τη φυγή του στο εξωτερικό.

Ύστερα από 25 χρόνια θα γίνει η ομολογία που δώσαμε από τον καπετάνιο Μουτσόπουλο.

Τα τρισχειρότερα γίνονται με το άλλο σλαβικό Τάγμα του ΕΛΑΣ, στο Σύνταγμα της Φλώρινας το 28 (όχι της 9^ης Μεραρχίας. Αυτή ήταν στη Καστοριά).

Επόμενη Σελίδα                                                          Αρχική Σελίδα