ΜΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟΝ

  ΒΟΜΒΕΣ  

Το καφενείο «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ» στην οδό Τσιμισκή, στην καρδιά της Θεσσαλονίκης, ήταν ασφυκτικά γεμάτο κόσμο το βραδάκι, 27 Οκτώβρη 1946. Εόρταζε η Θεσσαλονίκη την εικοσιέκτη Οκτωβρίου «ημέρα της απελευθερώσεως της και την εικοστή ογδόη  Οκτωβρίου».

Σύχναζαν στο «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ» ανώτεροι δημόσιοι Υπάλληλοι, επιστήμονες, συνταξιούχοι, έμποροι και γενικά «η καλή τάξις».

Ψιλόβρεχε.   Οι πελάτες  συνωστίζονταν  στα  τραπέζια. Αρκετοί  έστεκαν όρθιοι. Είχαν πολλά θέματα να συζητήσουν και να λύσουν... Αναστάτωση έξω στην ύπαιθρο, διαδοχικά εγκλήματα μέσα στην πόλη.

Κοντά στις 8 κάποιο σκληρό πράγμα χτύπησε στο ρουλώ του καφενείου. Νόμισαν πως χαμίνια θάρριξαν καμιά πέτρα για να παίξουν. Ένα γκαρσόνι έτρεξε έξω να τα κυνηγήσει. Μα ευθύς δεύτερη «πέτρα» έσπασε το τζάμι, έπεσε στο κέντρο του καφενείου και κυλίστηκε ανάμεσα απ' τα πόδια των πελατών.

Με φρίκη είδαν τότε όλοι ότι ήταν χειροβομβίδα Μίλς και ξεχύθηκαν «πατείς με πατώσε» εξω στο δρόμο...

Ευτυχώς δεν έσκασε. Αν δεν είχε απεργήση όπως η άλλη που έπεσε στο πεζοδρόμιο θα είχε κάμει αληθινή θραύση.

Οργάνωσε την επίθεση ο «Σπύρος» ή Διογένης Ελευθεριάδης με διαταγή του «Μακεδονικού Γραφείου». Ήθελαν να ξεκάμουν τον Μιχαήλ Παπαδόπουλο απ' τα χωριά της Κοζάνης, που σύχναζε στο «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ».

Η ομάδα του Κεραμιτσή τιμήθηκε με την μεγάλη αποστολή.

Όπως όλοι οι καλοί στρατηγοί εξήγησε ο «Σπύρος» στα όργανά του για ποιο λόγο θα έριχναν τις δυο χειροβομβίδες σ' ένα κεντρικό καφενείο την ώρα μάλιστα πού είχε την πυκνότερη πελατεία. Η «συμφιλίωση πια θα θριάμβευε»! Τους διαβεβαίωσε ότι ο ίδιος θα τους παρακολουθούσε από κοντά.

Και πραγματικά το βράδυ στις 27 του Οκτώβρη έστεκε άγρυπνος και αυστηρός στο αντικρινό πεζοδρόμιο της Τσιμισκή, (τώρα Μεγάλου Αλεξάνδρου) μπροστά απ' τον κινηματογράφο «ΤΙΤΑΝΙΑ» όπου συχνά πολύς κόσμος έβλεπε τις εικόνες ή περίμενε την παρέα του.

Ο Διαμαντίδης, που έριξε τις χειροβομβίδες λέγει στην απολογία του:

—Είπα του Κεραμιτσή - του ομαδάρχη του - να ρίξουμε δυο βόμβες σ' ένα γεμάτο καφενείο!. Δεν σου λέει τίποτα;. Για έναν άνθρωπο να καταστρέψουμε εκατό ξένους ανθρώπους πού βρίσκονται μέσα; Δεν γίνεται αυτό.

—Θα το πω, μου λέει ο Κεραμιτσής. Αλλά να είσαι και συ μπροστά. Πράγματι το είπε. Ο «Σπύρος» όμως είπε: Ρίξτε, μη στενοχωρείσθε. Πρέπει οπωσδήποτε να ρίξετε.

Πέρασαν πολλές μέρες απ' αυτήν την υπόθεση. Ήλθε μετά ο Κεραμιτσής και μου είπε ότι με θέλει ο «Σπύρος».

Μου είπε ο «Σπύρος».

— Αργείτε. Οι άλλες ομάδες έδειξαν δράσι. Πρέπει να τελείωση οπωσδήποτε σήμερα η υπόθεση. Θα σας παρακολουθήσω και εγώ να ιδώ αν τις ρίξατε. Είχε πιστόλι  και χειροβομβίδες.  Μας έδωσε τις χειροβομβίδες.

Τράβηξα και έριξα την χειροβομβίδα στο «ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ» και κινδύνεψα και εγώ. Αν είχε σκάσει θα είχα πάθει και εγώ. Από τότε δεν αναμίχθηκα πουθενά, δεν έδωσα στην Ε Π.Ο.Ν ενίσχυση

Εκείνη την βραδιά ο Μιχαήλ Παπαδόπουλος δεν βρισκόταν ούτε καν στην Θεσσαλονίκη! Είχε αναχωρήσει πριν πολλές μέρες στην Κοζάνη!... Κι' όμως για χάρη του, θα θυσίαζαν άλλους «εκατό ξένους» και αθώους

Ο Διαμαντίδης που έλεγε «δεν γίνεται αυτό», το έκαμε και έριξε τις χειροβομβίδες για την «συμφιλίωση» πάντοτε!...

Αν η πρώτη χειροβομβίδα που κύλησε έξω στο πεζοδρόμιο έσκαγε, δεν θα περνούσε  καθόλου καλά και ο ίδιος.

Ο Κομμουνιστικός τύπος της Θεσσαλονίκης εξαπέλυσε εκκωφαντική εκστρατεία για την «υπόθεση» του «ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ». Την χαρακτήρισε «αστυνομική προβοκάντσια», «καθαρή σκηνοθεσία» για να συκοφαντηθή το Κ.Κ.Ε. και να ενταθή η μαύρη τρομοκρατία.

Το καφενείο όμως αναγκάσθηκε σε λίγο να κλείση. Είχε ερημωθεί. Κανένας δεν τολμούσε να ξαναπατήση μέσα...

Εκείνες τις μέρες παρουσιάσθηκαν διαδοχικά στην Αστυνομία ο Χρυσοχόου Κωσ. Πιτσιγκόνης Δημήτριος, ο Βολιώτης και άλλοι και παρέδωσαν απειλητικά γράμματα, που τότε είχαν πάρει. Ήταν όλοι μέλη ενός πατριωτικού φοιτητικού συλλόγου (Μ.Ε Ε.Φ.). Τους έλεγαν τα γράμματα από μέρους της Ο.Π.Λ.Α να καθίσουν ήσυχα, να κοιτάξουν την σπουδήν τους και να αφήσουν τον σύλλογο για να μη μετανιώσουν πικρά.

Αυτός ήταν και ο κύριος σκοπός των ενεργειών τους. Να τρομοκρατήσουν.

Δυο άλλες χειροβομβίδες έπεσαν στις 20 του Νοέμβρη το βράδυ μέσα στο Α' Αστυνομικό Τμήμα, στην αίθουσα του βραδινού προσκλητηρίου. Η μια δεν έσκασε. Ήταν Μιλς. Αν ο Διοικητής του Τμήματος Μοίραρχος κ. Παπατσώρης δεν είχε κάμει εκείνη την βραδιά, από κάποια προαίσθηση, το προσκλητήριο των ανδρών του σ' άλλο δωμάτιο, ή μια χειροβομβίδα, πού έσκασε ήταν αρκετή να στείλει πολλούς χωροφύλακες στον άλλο κόσμο.

Τις έρριξαν ο Καλλίνικος και ο Βουλγαρίδης της «Ομάδας» Ντεπώ με εντολή του Ακίνδυνου. Είχαν μείνει και αυτοί «άγνωστοι».

Την 1ην Νοεμβρίου είχαν επίσης ριχθή δύο χειροβομβίδες στην περίπολο του Δ' Αστυνομικού Τμήματος, πάνω στην κεντρική οδό του Αγίου Δημητρίου. Η μια δεν έσκασε και η άλλη δεν έκαμε ζημιά. Τις έριξαν ο Κεραμιτσής, ο Χατζηεμμανουήλ με διαταγή του «Σπύρου» που πήρε σχετική εντολή απ' τον «Αλέκο». Ταμπουρώθηκαν στον αυλόγυρο του Γυμνασίου και μόλις τις έριξαν τώβαλαν στα πόδια.

Οι Χωροφυλακές πυροβόλησαν σκιές στο σκοτάδι. Είχαν καταντήσει τώρα στο σημείο οι Χωροφύλακες να χρειάζονται άλλους φύλακες για την φύλαξη τους...

Ο Κεραμιτζής λέγει στην απολογία του: Ήλθε ο Σπύρος και μου είπε: Αυτό που έκανες— δεν είχε ρίξει στον Β. Επίτροπο του Στρατοδικείου —θα περάσεις ανταρτοδικείο. Εγώ νόμισα ότι στο βουνό θα βγάλουν την απόφαση και θα με σκότωναν εδώ. Άρχισε ξανά η πίεσις.

Επειδή δεν χτυπήσαμε τον Επίτροπο Ταμβακά έπρεπε να κτυπήσουμε μια περίπολο γιατί τους εμπόδιζε. Εγώ αδράνησα. Αλλ' ερχόταν κάθε μέρα και μου έλεγε: Να δείξης δράση. Μου έδωσε δυο χειροβομβίδες και μου είπε: Απόψε οπωσδήποτε να τις ρίξετε στην περίπολο. Πήγαμε εκεί που περνούσε η περίπολος, άνοιξα την χειροβομβίδα από κάτω πού έχει ένα πώμα και την ρίξαμε με τον Χατζηεμμανουήλ χωρίς αποτέλεσμα χωρίς να το καταλάβουμε, ρίξαμε και τις δυο ευτυχώς δεν εξερράγη η μία.

Χειροβομβίδα δέχθηκε μέρα μεσημέρι στο κεντρικότερο σημείο της Θεσσαλονίκης και ο Β. Επίτροπος του Εκτ. Στρατοδικείου κ. Ταμβακάς. Η προγραφή του είχε γίνη απ' τον ίδιο τον «γραμματέα» του Μακεδον. Γραφείου. Δεν περίμενε βέβαια ο «Αλέκος» να μείνει το στρατοδικείο χωρίς Β. Επίτροπο εάν ξεκαθάριζε τον κ. Ταμβακά. Ήθελε όμως να δείξη την δύναμη τους και να δώση ένα τρανταχτερό κτύπημα και κάποια ικανοποίηση στους οπαδούς του.

Τον παρακολούθησε πολλές μέρες ο Φασόλας ενα απ' τα δραστηριότερα όργανα του 2ου Γραφείου της Οργανώσεως. Γευμάτιζε ο κ. Ταμβακάς στο παραλιακό εστιατόριο Όλυμπος— Νάουσα και απ' εκεί πήγαινε στο μέγαρο Δρόσου, 200 μέτρα παρέκει, οπού ήσαν οι κοιτώνες των Αξιωματικών

Τον είχε ξαναδείξει ο Φασόλας στον Κεραμιτσή, εκεί που πήγαινε στου Δρόσου, αλλ' εκείνος δεν τόλμησε να κτυπήση. Γι' αυτό ο «Σπύρος» τον φοβέρισε με «ανταρτοδικείο», όπως λέει στην απολογία του.

Έπειτα από μια εβδομάδα απ' την υπόθεση της περιπόλου, άρχισε, λέγει, πάλι η πίεση απ' τον «Σπύρο». Μου μίλησε για την κατάσταση, για την «συμφιλίωση» αλλά δεν μπορούσα να καταλάβω πώς θα γινόταν η «συμφιλίωση», με τον σκοτωμό και το αίμα ανθρώπων... Πάλι άρχισε η πίεση του Διογένη για τον Ταμβακά. Πήγαμε έπειτα στην παραλία και συναντήσαμε τον Ταμβακά με κάποιον άλλο κύριο. Την χειροβομβίδα την κρατούσε ο Ιορδάνης Σαπουντζόγλου. Ο Ταμβακάς πήγαινε προς την οδό Βασιλέως Κωνσταντίνου. Είπα στον Ιορδάνη μου την δώση. Ήταν η ώρα 3,30' λεπτά. Παίρνει ο Ιορδάνης καθώς είχε την χειροβομβίδα και την ρίχνει. Εγώ ήμουν στο παλιό ταχυδρομείο Άκουσα διά μιας τον κρότο και αμέσως έρχεται ο Ιορδάνης και μου λέει: Πάμε. Εν τάξει. Φύγαμε.

Μου έγινε έπειτα παρατήρηση για τις δουλειές πού έκανα γιατί δεν σκοτώθηκε κανένας. Ύστερα μας είπε να ξαναρχίσουμε. Εγώ του είπα ότι μας γνώρισε ο Ταμβακάς και δεν μπορεί να γίνη τίποτε. Στο τελευταίο διάστημα επειδή δεν είχα δουλειές απεφάσισα να παρατήσω το καροτσάκι —πουλούσε φρούτα στους δρόμους— και να πάω να δουλέψω σε μια θεία μου. Είπα στον «Σπύρο» ότι δεν μπορώ να βγάλω τίποτε απ' το καροτσάκι και θα φύγω. «Καλά» μου είπε αλλά να παραδώσης την ομάδα.

Μ' έπιασαν έπειτα και μ' έστειλαν εκτοπισμό στην Λήμνο. Απ' εκεί μ' έφεραν.

Ο Κεραμιτσής «ο υπαίθριος μικροπωλητής» που δούλευε από μικρός με το καροτσάκι στους δρόμους για να θρέψη την απορφανισμένη οικογένεια του, όπως λέει, προσπαθεί να παραστήση ότι έριχνε τις βόμβες σε κεντρικά καφενεία, Αστυνομικές περιπόλους, Επιτρόπους Στρατοδικείων κάτω απ' την «πίεση» του τομεάρχη του. Ωστόσο ομολογεί ότι όταν απεφάσισε ν' αφήση το καροτσάκι και την «ομάδα» του ο «Σπύρος» δεν έφερε αντιρρήσεις. Είναι περίεργο μόνο πώς άφηνε η οργάνωση να χαθή ένας τόσο αποφασιστικός βαθμοφόρος του για λίγες δραχμές. Αν του αναπλήρωνε το έλλειμμα που άφηνε στο φτωχό προϋπολογισμό του η «κρίσις του επαγγέλματος του» δεν θα βρισκόταν στην ανάγκη να «παρατήσει» το καροτσάκι και την οργάνωση και να πάει να δούλεψη στην θεία του. Το Κ.Κ.Ε είχε μπόλικα χρήματα και μάλιστα σε συνάλλαγμα και χρυσό. Τα προόριζε όμως για τις ανάγκες και την καλοπέραση των αρχηγών.

—Ευτυχώς, τελειώνει την απολογία του, δεν σκότωσα κανένα και έχω την συνείδηση μου ήσυχη.

—Ξέρεις ποιοι τ' απεκάλυψαν όλα, του είπε ο Πρόεδρος και σ' έφεραν από την Λήμνο εδώ;

—Κεραμιτσής : Όχι, δεν ξέρω.

—Πρόεδρος : Οι Αρχηγοί σου.

«Ή χειροβομβίδα ρίχθηκε εναντίον μου, είπε, στο δικαστήριο ο κ. Ταμβακάς με αποτέλεσμα να τραυματισθή τρίτος,— ένας πτωχός καπνοπώλης— εν πλήρη μεσημβρία ενώ εξηρχόμην από το εστιατόριον «Όλυμπος— Νάουσα», μαζί μ' ένα φίλο μου ο οποίος είχε γυρίση από την "Αμερική, έσπευσεν όμως να ξαναφύγη στην Αμερική διότι δεν εννοούσε να ζήση σ' ένα αγριότοπο όπως κατήντησαν την Ελλάδα».

Ταβέρνα «Ο Βάκχος»                      Αρχική Σελίδα