Είναι γνωστό, ότι ένδειξη υπάρξεως Παρανόμου Μηχανισμού, αλλά και μέσον καθοδηγήσεως, εν περιόδω παρανομίας, αποτελεί η κυκλοφορία παρανόμου τύπου. Τούτο καθίσταται δυνατόν δια της θέσεως εις λειτουργία του προετοιμασθέντος από της εποχής της νομιμότητας, αλλά υπνώττοντος μηχανισμού. Η μετά τα κτυπήματα των Αρχών Ασφαλείας απομείνασα ηγεσία του ΚΚΕ (Μάθεσης, Δαμιανός, Ευ. Χτιστάκης, Δ. ΙΙαπαγιάννης κ.ά.), εξέδιδε τον «Ριζοσπάστη». Δεδομένου, ότι τα σχέδια Τυρίμου απέβλεπαν εις εξουδετέρωση της ηγεσίας του Κόμματος και του καθοδηγητικού μηχανισμού της, θα έπρεπε, κατ’ αρχή, να πληγή ο παράνομος τεχνικός εκδοτικός μηχανισμός του κόμματος και παραλλήλως και τα λοιπά τμήματα (υποδοχής, αποκρύψεως στελεχών κ.λ.π.).
Προς τούτο ο Τυρίμος ενημέρωσε την Ασφάλεια επί του εξής γεγονότος, ως το αναφέρει ο Ί. Λάμψας εις αποκαλύψεις του δημοσιευθείσας εις την εφημερίδα «Ελεύθερος Κόσμος».
«Ένα απόγευμα του Μάρτη 1935 ένας σύνδεσμος του Ζαχαριάδη ειδοποίησε εμένα (δηλ. τον Τυρίμο) και τον Γκαζέ (πρόκειται περί του κομματικού στελέχους και. τ. βουλευτού Εβραίου Μισέλ Γκαζέ), να βρεθούμε σε μια γωνιά της οδού Μασσαλίας, για κομματική δουλειά. Κατά τις 7 ένα κλειστό αυτοκίνητο σταμάτησε μπροστά μας. Δύο σύντροφοι πού ήσαν μέσα μας έκαναν νόημα ν' ανέβουμε. Μόλις καθίσαμε μας ανάγκασαν να φορέσουμε ειδικά ματογυάλια, αδιαφανή μπροστά μα και περιφραγμένα κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να είναι αδύνατο να διακρίνουμε τίποτα γύρω μας. Ύστερα το αυτοκίνητο ξεκίνησε, κι' άρχισε να κάνη γύρους στις συνοικίες, επίτηδες για να χάσουμε τον προσανατολισμό και για να μη ξέρουμε που πηγαίνουμε. Σταμάτησε σ' ένα σημείο πού δεν μπορούσαμε να διακρίνουμε. Κατεβήκαμε βοηθούμενοι από τους συνοδούς μας, πού μας πήραν σαν τυφλούς από τα χέρια και μας οδήγησαν στο εσωτερικό ενός σπιτιού. Κάποιο ελατήριο μπήκε σε κίνηση, και αισθανθήκαμε πως κατεβαίναμε σε υπόγειο. Εκεί μας έβγαλαν τα γυαλιά και τότε είδαμε πώς βρισκόμαστε σ' ένα υπόγειο διάδρομο, φωτισμένο με ηλεκτρικό φως, πού οδηγούσε σε ευρύχωρα δωμάτια, όπου ήταν εγκατεστημένο το τυπογραφείο του ΚΚΕ. Μας έβαλαν να δουλέψουμε για να στοιχειοθετήσουμε τον «Ριζοσπάστη» πού τυπώθηκε σ' ένα χειροκίνητο πιεστήριο και κυκλοφόρησε το πρωί». (Σ.Σ. παράνομα διότι το ΚΚΕ λόγω του κινήματος του Μαρτίου 1935 είχε τεθεί εις παρανομία). |
Ουδέν έτερον στοιχείο ηδύνατο να παράσχει ο Τυρίμος, πλην του ότι «από κει κοντά περνάει ο σιδηρόδρομος, γιατί στο πέρασμα του τράνταζε το σπίτι και τα σφυρίγματα του μας ξεκούφαιναν...».
Ετέθη αμέσως υπό αφανή, αλλά συνεχή, παρακολούθηση ο Γκαζές, υπό εμπείρων οργάνων της Ασφαλείας και διεπιστώθη ότι συναντάτο συχνότατα, σχεδόν καθημερινώς, με τον κομμουνιστή Ζήση Βεηζαδέ, εις το επί της οδού Αχαρνών 133, κατάστημα υδραυλικών ειδών αυτού. Ο Βεηζαδές διέμενε εις μονοκατοικία επί της οδού Μιχ. Βόδα 227, εις απόσταση δε 20 μέτρων διήρχετο ο σιδηρόδρομος. Εις την διπλανή οικία, ήτις εφαίνετο ακατοίκητος, υπήρχε ανηρτημένο ενοικιαστήριο, το οποίο δεν είχε μετακινηθεί από πολλών μηνών: Επί πλέον, εκ της παρακολουθήσεως προέκυψε, ότι μία εκ των δύο γυναικών, αίτινες διέμενον εις την οικία Βεηζαδέ, ενώ εισήλθεν εις την οικία Μ. Βόδα 227, μετ' ολίγον επεσημάνθη ευρισκομένη εις την αυλή της προαναφερθείσης διπλανής κατοικίας, ήτις όμως, είχε είσοδο εκ της οδού Ιωνίας.
|
Παράνομο κομμουνιστικό τυπογραφείοανήκον εις την Κ.Ο.Π. Λειτουργούσε επί της οδού Παλλάδος 18 Στην Αθήνα. |
Κατόπιν αυτών η Ασφάλεια ενήργησε έρευνα, καθ' ην μετά πολλής δυσκολίας απεκαλύφθη εντός ντουλάπας μυστική καταπακτή, ήτις, ώδήγει εις το υπόγειο διαμέρισμα του μυστικού τυπογραφείου, ενώ ετέρα καταπακτή, εντός ντουλάπας, ωδήγει εις ντουλάπα της διπλανής, επί της οδού Ιωνίας, κατοικίας. Το τέλειο σύστημα της λειτουργίας των καταπακτών, ήτο επινόηση του Βεηζαδέ (υδραυλικού) και του Γιάννη Μιχαηλίδη, ή ψηλού ή Κατσάν ή Κατσανέβη (μηχανικού) στελέχους εκ Πειραιώς, (όστις θα μας απασχόληση εις την συνέχεια του ιστορήματος). Ο Βεηζαδές συνελήφθη και οδηγήθη εις την ασφάλεια, ένθα προέβει εις πλήρεις αποκαλύψεις. Συμφώνως προς αυτές ή κατασκευή του υπογείου έγινε υπό ελευθέρων εργατών, μη γνωριζόντων εις τι θα χρησιμοποιηθεί, η κάλυψη του όμως με πλάκες μπετόν εγένετο δια συνωμοτικούς λόγους από τους Βεηζαδέ, Μιχαηλίδη, και... Ζαχαριάδη. Συνελήφθη και ο Γκαζές, δι' εξυπνοτάτης δε αστυνομικής, ενεργείας, κατορθώθηκε, δια του μεταστραφέντος Βεηζαδέ, να πληροφορηθούν την ύπαρξη και ετέρου μυστικού τυπογραφείου. Πλησίον των νταμαριών Ηλιουπόλεως. Αυτό θεωρείτο εφεδρικό, δι' ο και εξησφαλίσθη η μυστικότης του ως εξής: Ο ιδιοκτήτης της οικίας κομμουνιστής τροχιοδρομικός Χ. Παλούκης, κατ' εντολή του Κόμματος, έκλεισε την καταπακτή και έπ' αυτής τοποθέτησε λουτρό με ντους!! Η οικία ενοικιάσθη εις πρόσωπο, ουδεμία σχέση έχον με τους κομμουνιστές, δηλαδή εις έναν πολιτικό υπάλληλο της Ανωτέρας Διοικήσεως Χωροφυλακής Στερεάς Ελλάδος, [«φασίστα» κατά την έκφραση του συλληφθέντος Παλούκη], όστις με την σειρά του απεκάλυψε ότι το τυπογραφείο είχε κατασκευασθεί από τους Βασ. Νεφελούδην, Γ. Σιάντον, Γκαζέ και τον ίδιον. Ανευρέθησαν δύο χειροκίνητα πιεστήρια, εξ ων το εν ηδύνατο να εκτυπώσει εφημερίδα, μεγάλου σχήματος. Τέλος με κατάλληλο χειρισμό, άφησαν εις τον Παλούκην την πεποίθηση, ότι ο Γκαζές ήτο ο καταδώσας τα τυπογραφεία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο καλύφθηκαν οι πραγματικώς μεταστραφέντες (Τυρίμος, Βεηζαδές) και εχαρακτηρίσθη ως χαφιές ο μόνος μη μεταστραφείς Γκαζές. Ο εξελθών δια της δηλώσεως Παλούκης, καλοπίστως ενημέρωνε κάθε γνωστό του κομμουνιστή περί της «προδοτικής» ενεργείας του Γκαζέ, οι δε πληροφορίες του, ως ήταν φυσικό, έφθαναν και μέχρι της παρανόμου ηγεσίας του Κόμματος. Μετ' ολίγον ο «Ριζοσπάστης» δημοσίευσε την καταγγελία της «προδοσίας» του και απόφαση του Π.Γ. δι' ης διεγράφετο του κόμματος ως χαφιές, καθ' ην στιγμήν ο δυστυχής Γκαζές ενεκλείετο εις τις φυλακές Κερκύρας, ως επικίνδυνος και αμετανόητος. Εκεί, πλήρως απογοητευθείς, απεφάσισε μετά επτάμηνο να υπογραψει δήλωσιν δια να εξέλθει των Φυλακών και ανακαλύψει τον πραγματικό χαφιέ. Απεφυλακίσθη, πλην όμως οι Ιταλοί τον μετέφεραν εις την Ακροναυπλία δια να εκτίσει παλαιάς ποινές. Η διαβίωση του όμως ήτο αδύνατος. Καθημερινώς οι συγκρατούμενοι του κομμουνιστές τον ύβριζαν χυδαίως και τον έπτυαν. Τέλος, μετεφέρθη εις Σανατόριο Πέτρας, ένθα κρατούντο και άλλα στελέχη του ΚΚΕ (Θέος, Ζεύγος, Ίωαννίδης κ.ά.). Όταν το έτος 1940 απεφασίσθη ή δραπέτευση των, απαγόρευσε το Κομματικό Γραφείο να τους ακολουθήσει και ο Γκαζές. Τον εγκατέλειψαν εις το έλεος των κατακτητών!! Τελικά εξετελέσθη υπό των Γερμανών μαζί με άλλους Εβραίους.