Η ΑΥΘΕΝΤΙΚΗ ΕΚΘΕΣΙΣ ΣΙΤΡΙΝ
Προηγούμενη Σελίδα Αρχική Σελίδα
36.- Το ακροατήριο, εν συνεχεία, διηρέθη εις πέντε ομάδας και κάθε μέλος της αποστολής ανέκρινε επί δύο σχεδόν ώρας μιαν ομάδα. Πολλαί άλλαι ερωτήσεις υπεβλήθησαν κατά την διάρκειαν αυτών των συζητήσεων, αλλά αι ανωτέρω ερωτήσεις θα χρησιμεύσουν ως παραδείγματα. Αι απαντήσεις αι οποίαι εδόθησαν από τους στρατιώτες επιβεβαίωσαν πέραν πάσης αμφιβολίας, ότι, υπήρχε ένα βαθύ αίσθημα δυσαρέσκειας δι' ορισμένο μέρος του αγγλικού τύπου και ορισμένα μέλη του Κοινοβουλίου ότι ήτο, τουλάχιστον αστείο να περιγράφονται τα όσα συνέβησαν εις την Ελλάδα, ως χρησιμοποίησις απρόθυμων στρατιωτών, εις την πλευράν της αντιδράσεως, εναντίον ενός «δημοκρατικού λαού» ότι εις την πράξη όλαι αι δυνάμεις του Ε.ΛΑ.Σ. ήσαν με πολιτική περιβολή και ότι ήτο σχεδόν αδύνατον δια τα στρατεύματα μας να ξεχωρίσουν ποιοι ήσαν οι πολίτες και ποιοι όχι. Ότι πολλαί γυναίκες, ακόμη και αδελφαί νοσοκόμοι, αναμφιβόλως έκρυβαν και μετέφεραν όπλα επάνω τους, Ότι, ενώ ενδεχομένως να υπήρξαν μεμονωμένοι, πράξεις αντιποίνων ατομικώς υπό αστυνομικών, δεν υπήρχε καμία και οποιαδήποτε απόδειξη δια οργανωμένα ή δια μεγάλης κλίμακας αντίποινα ότι αμφότερα, και φόβος και τρομοκρατία, διεπιστώθησαν εις τον ελληνικό λαό και προ και μετά τας μάχας, ότι ο υποτιθέμενος όρκος ο όποιος είχε δοθεί από κάθε άνδρα του Ε.Λ.Α.Σ. δεν ανταπεκρίνετο εις την διαγωγή την οποίαν επέδειξε ό Ε.Λ.Α.Σ. κατά τας μάχας. Ο Ε.Λ.Α.Σ. αποτελείται από τούς πλέον βρωμερούς πολεμιστές τούς οποίους συναντήσαν τα στρατεύματά μας. Οι στρατιώται μας έδωσαν μιαν διακήρυξη την οποίαν είχε κυκλοφορήσει, το Ε.Α.Μ, και η οποία προκάλεσε πικράν δυσαρέσκεια εις τα στρατεύματα μας. Η διακήρυξη αυτή εφέρετο ως απόσπασμα ενός άρθρου τής εφημερίδος ΜΑCHESTER GUARDIAN της Ι2ης Δεκεμβρίου 1944 και έλεγε τα έξης: (παραθέτομε λέξιν προς λέξιν ως είχε τυπωθεί).
ΒΡΕΤΑΝΟΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΙ
Κοιτάξατε πώς ο λαός σας αισθάνεται, δια την αθλιότητα και τας θανατώσεις του ελληνικού λαού, τας οποίας
προκάλεσαν τα όπλα του Σκόμπυ. Η ΜΑCHESTER GUARDIAN τής Ι2ης Δεκεμβρίου 1944 γράφει:
Τώρα που τελείωσε ο λόγος του CHURCHILL μπορούμε να ακούσομε καλύτερα τα όπλα εις τους αθηναϊκούς δρόμους. Βρεττανικαί δυνάμεις αποστέλλονται συνεχώς εις την Ελλάδα και βόμβαι πέφτουν εις τον Πειραιά. Βρετανικός στρατός είναι επί της Ακροπόλεως. Ταυτοχρόνως όμως η βρετανική νεότης κινδυνεύει εις την χώραν μας και η τιμή και το κύρος μας διακυβεύεται.
Περαιτέρω συνεχίζει.
Έξω από τας Αθήνας, χωρίς αμφιβολία, η χώρα ευρίσκεται, εις τας χείρας του Ε.Λ.Α.Σ. Ευτυχώς οι ηγέται του Ε.Λ.Α.Σ. επέδειξαν μέχρι σήμερον μεγάλας συμφιλιωτικάς διαθέσεις αι οποίαι είναι αδύνατον να συνεχισθούν εάν εμείς εξακολουθούμε να τους βομβαρδίζουμε με την αεροπορία μας
Και όταν επιτύχομε να καταλάβομε τας Αθήνας ποια θα είναι, ή συνέχεια; Θα καταχτήσομε ολόκληρο την Ελλάδα; Δεν υπάρχει, παρά μία λύσις τώρα όπως πάντοτε: Μία κοινή συνεννόησης όλων των πολιτικών κομμάτων.
ΒΡΕΤΑΝΟΙ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΑΙ
"Σταματήσατε έναν πόλεμον o οποίος ντροπιάζει, την χώραν σας.
Ε.Α.Μ.
Σύγκρισις με το πραγματικό άρθρο του ΜΑΝCΗΕSTER GUARDIAN αποδεικνύει, ότι. το εντός των εισαγωγικών μέρος της διακηρύξεως είναι, μία κακόγουστη μετάφρασις αποσπασμάτων (μερικές φορές χωρίς ειρμό) από το κύριο άρθρο το οποίον είχε περίπου 900 λέξεις.
37.- Εις απάντηση ερωτήσεως αναφορικώς προς τον ρόλο τον οποίον έπαιξε Ό Ε.Λ.Α.Σ. εις την καταδίωξη των, εν υποχωρήσει, γερμανικών δυνάμεων, μας εδηλώθη ότι καθ' όν χρόνον τα στρατεύματα μας κινούντο προς βορρά, καταδιώκοντα τους Γερμανούς, συναντήσαν δυνάμεις του Ε.Λ.Α.Σ. αι οποίαι κινούντο προς την αντίθετο κατεύθυνση. Αυτό, κατά την άποψη των στρατιωτών μας, απεδείκνυε αναμφιβόλως ότι ο Ε.ΛΑ.Σ, ενδιεφέρετο περισσότερον να επιστρέψει εις τας Αθήνας, δια να καταλάβει την εξουσία παρά να πολεμήσει κατά των Γερμανών. Μας έκαμε εντύπωση η ομόφωνος γνώμη των Βρετανών αυτών στρατιωτών, και πολλών άλλων τους όποιους συνεβουλεύθημεν, ότι αν τα στρατεύματα μας, δεν διετάσσοντο να δράσουν εναντίον του Ε.ΛΑ.Σ. θα εγίνετο καθολική σφαγή εις τας Αθήνας. Μακράν του να θεωρούν την δράσιν αυτήν ως πρόωρον, οι εν λόγω άνδρες εξέφρασαν την βεβαίαν γνώμη ότι αν είχαν αναλάβει δράσιν ακόμη ενωρύτερον, τούτο θα τους είχε προστατεύσει, από περιττά περιστατικά τραυματισμών και απωλειών ζωής. Έχομε την ακλόνητο γνώμη ότι, όταν ολόκληρος ή ιστορία αυτού του αγώνος θα έχει, γραφή, ο λαός της χώρας μας θα είναι, υπερήφανος διά το θάρρος, την ευψυχία, την συγκράτηση και την σταθερά συμπεριφορά των δυνάμεων μας εις την Ελλάδα, κάτω από περιστάσεις μέγιστων δυσχερειών.
38.- Από πολλάς πηγάς ακούσαμε τρομεράς ιστορίας διά τας φρικαλεότητας, τας οποίας είχε διαπράξει, ένα τμήμα του Ε.Λ.Α.Σ. το όποιον ονομάζετο Ο.Π.Λ.Α. Οιαδήποτε και αν είναι η αλήθεια, πιστεύεται ανεπιφυλάκτως και καθ' ολοκληρία, από την μεγάλη πλειοψηφία του αθηναϊκού λαού ότι η Ο.Π.Λ.Α. ήτο μία τρομοκρατική οργάνωση η όποια δολοφόνησε πλήθος πολιτών που δεν είχαν καμίαν σχέση με τον ένοπλο αγώνα. Απ' ευθείας αποδεικτικά στοιχεία επήραμε από τας χήρας μερικών συνδικαλιστών οι όποιοι, ως ελέγετο, είχαν εκτελεσθεί από την Ο.Π.Λ.Α. άνευ δίκης. Από αυτάς τας μαρτυρίας θα ήτο λάθος να σχηματίσει κανείς την γνώμην ότι όλαι αι εκτελέσεις έγιναν αφού ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος. Αναμφιβόλως μερικαί είχαν γίνει νωρίτερον. Επεσκέφθημεν επίσης το Περιστέρι, μιαν συνοικία των Αθηνών, όπου εις ένα χώρον παραπλεύρως του νεκροταφείου είδαμε πτώματα τα οποία είχαν ανασυρθεί από λάκκους. Περίπου 250 πτώματα ευρίσκοντο εκτεθειμένα προς αναγνώριση και απέμεναν ακόμη πολλοί λάκκοι να ανοιχθούν. Υπεβάλομεν επί τόπου, ερωτήσεις προς συγγενείς και δεν φαίνεται να συντρέχει λόγος αμφιβολίας ότι εις την πραγματικότητα όλοι, αν όχι καθ' ολοκληρία, οι νεκροί υπήρξαν θύματα οργανωμένου εγκλήματος. Όλοι είχαν εκτελεστεί εκ του πλησίον. Δεν υπήρχε κανένα σημείο καμιάς πάλης και πολλά από τα θύματα είχαν τα χέρια τους δεμένα πισθάγκωνα με σχοινί η σύρμα ηλεκτρικού καλωδίου. Διεξηγάγομεν επί τούτου ανακρίσεις, και πρόσωπα ανώτερα υποψίας και απολύτως ενημερωμένα επί των γεγονότων μας διαεβαίωσαν ότι ούτε αγγλικά ούτε ελληνικά στρατεύματα ή εθνοφρουροί υπήρχαν εις την περιοχή όταν έγιναν οι εκτελέσεις. Τα περι ων πρόκειται πτώματα είχαν ανακαλυφθεί ολίγας ημέρας μόνον προ της αφίξεως μας εις τας Αθήνας. Γνωμάτευσης Βρετανών και Ελλήνων στρατιωτικών ιατρών, αποδεικνύει ότι ο θάνατος είχε επέλθει, κατά την διάρκεια ενός μηνός, προ της 21ης Ιανουαρίου 1945. Εις τας 31 Ιανουαρίου 1945 ανεκοινώθη επισήμως ότι εις ορισμένες περιοχές, μέχρις εκείνης της ημερομηνίας, είχαν εκταφεί 1050 πτώματα ανδρών και 168 γυναικών. Οι αριθμοί αυτοί δεν περιλαμβάνουν τα πτώματα εκείνων οι οποίοι εφονεύθησαν εις τας μάχας ή των 800 περίπου οι όποιοι μετεφερθήκαν εις το νεκροταφείο. Τα περισσότερα εκ των πτωμάτων τα όποια ίδωμεν ήσαν ανυπόδητα και σχεδόν γυμνά. Από τον Αντιβασιλέα επληροφορήθημεν ότι, καθ' όσον μπορούσαν να υπολογίσουν, ο αριθμός των δολοφονηθέντων προσώπων ανήρχετο εις 10.000 τουλάχιστον.
40.- Κατά την διάρκεια συνεντεύξεως πού είχομεν με τον Αντιβασιλέα, την επόμενη της αφίξεως μας, ρωτήσαμε αν υπήρχε καθόλου αλήθεια εις την διάδοση ότι ή ελληνική κυβέρνηση είχε συλλάβει μεγάλο αριθμό ατόμων τα όποια κρατούντο ως όμηροι. Ο Αντιβασιλεύς με αγανάκτηση ηρνήθη την αλήθεια της διαδόσεως αυτής και ετόνισεν ότι όλοι εκείνοι οι όποιοι ετέλουν υπό κράτησιν είχαν συλληφθεί με την κατηγορία συμμετοχής εις εξέγερσιν ή διά εγκλήματα εναντίον του Κράτους. Αι περιπτώσεις αυταί εξετάζοντο το ταχύτερον δυνατόν και 25 τριμελείς επιτροπαί από δικαστικούς προέβαιναν εις εξονυχιστική διερεύνηση των σχετικών στοιχείων. Μόνον εκείνοι εις βάρος των οποίων υπήρχε σοβαρά κατηγορία θα εξακολουθούν να κρατούνται, ενώ οι περισσότεροι από τους άλλους διά τους οποίους δεν υπήρχαν παρά ασήμαντα επιβαρυντικά στοιχεία είχαν αφεθεί ήδη ελεύθεροι. Επεσκέφθημεν τον Υπουργό Δικαιοσύνης και συνεζητήσαμεν, περαιτέρω, το θέμα τούτο. Μας επεβεβαίωσεν και αυτός τα όσα μας είχαν λεχθεί υπό του Αντιβασιλέως. Ο ακριβής αριθμός εκείνων οι όποιοι είχαν συλληφθεί ήτο άγνωστος δεδομένου ότι οι συλλήψεις εξακολουθούν ενώ άλλου πάλιν, αφήνοντο ελεύθεροι. Εξ άλλου ό μηχανισμός, της κυβερνήσεως τώρα μόλις άρχιζε να λειτουργεί, αι τηλεφωνικαί επικοινωνίαι ήταν ακατάστατοι και, ούτω, μόνον ένας κατά προσέγγισιν αριθμός ήτο γνωστός.
41.- Μεγάλες δυσκολίες είχε η στέγασης των κρατουμένων αφού όλαι αι φυλακαί των Αθηνών είχαν ουσιαστικώς καταστραφεί, και εις τα αστυνομικά τμήματα είχε παραβιασθεί το αδιαχώρητο. Μεγάλος αριθμός κρατουμένων ήσαν εις στρατόπεδα συγκεντρώσεως υπό τον έλεγχο των βρετανικών αρχών. Υπήρχε ανεπάρκεια κουβερτών και τα πράγματα καθίσταντο δύσκολα και εκ της ελλείψεως καυσίμων. Μας προειδοποίησε ότι δεν θα ευρίσκαμε ικανοποιητικές συνθήκες, άλλα εδέχθη προθύμως την πρότασίν μας να επισκεφθούμε μερικούς από τους χώρους όπου οι φυλακισμένοι κρατούντο.
Πράγμα το όποιον εγένετο την επομένην ημέρα. Διεπιστώσαμεν ότι όχι μόνον υπήρχε μεγάλη έλλειψη κουβερτών και κρεβατιών, αλλά και ανεπάρκεια τροφίμων, τουλάχιστον εις την περίπτωση των ανδρών κρατουμένων τους οποίους ίδωμεν. Ικανοποιητικό ήτο το αποτέλεσμα της έρευνας μας από της απόψεως ότι η ελληνική κυβέρνησις, κατά το μέτρον του ανθρωπίνως δυνατού, αγωνίζετο να εξαλείψει αυτάς τας δυσκολίας και να επίσπευση την εξέτασιν των κρατουμένων, απολύουσα εκείνους κατά των οποίων δεν υπήρχαν σοβαρά στοιχεία. Με πολλή ευχαρίστηση επληροφορήθημεν ότι μία αστυνομική αποστολή εξωτερικού από την Μεγάλη Βρετανία είχε παρακληθεί από την ελληνική κυβέρνησιν να βοηθήσει εις την αναδιοργάνωσιν της αστυνομίας. Υπήρχαν ενδείξεις απ' όλας τας πλευράς ότι η βοήθεια της Μεγάλης Βρετανίας εις τους ειδικούς κλάδους της αστικής διοικήσεως θα ήτο ευπρόσδεκτος,
42.- Εις δυο περιπτώσεις, κατά την διάρκεια τής επισκέψεως μας, συνηντήσαμεν ομήρους τους οποίους μόλις είχε αφήσει ελευθέρους ό Ε.Λ.Α.Σ. Η πρώτη ομάς ήτο εις τας Αθήνας. Η κατάσταση αυτών των ανθρώπων ήταν αξιοθρήνητος. Ούτε ένας εξ αυτών δεν εφόρει υποδήματα της προκοπής και, ήσαν πολύ ελαφρά ντυμένοι με παλαβά και κουρελιασμένα ρούχα. Διηγούντο περιστατικά σοβαρής κακομεταχειρίσεως από τους φρουρούς του Ε.Λ.Α.Σ. Εις αυτό το ίδιο μέρος είδαμε τρία πολύ νεαρά μέλη του Ε.Λ.Α.Σ. τα οποία είχαν συλληφθεί αιχμάλωτοι. Όλοι, τους δήλωσαν, μετ' εμφάσεως ότι δεν τους είχε ζητηθεί να δώσουν κανέναν όρκο η ν' αναλάβουν καμίαν υποχρέωση έναντι του Ε.Λ.Α.Σ. εκτός του ότι. θα εμάχοντο τους Γερμανούς, πράγμα το οποίον στην πραγματικότητα, είπαν ότι ποτέ δεν έκαμαν.
43.- Εις την Λειβαδιάν είδαμε μία ομάδα ομήρων πού μόλος είχε αφιχθεί από τα βουνά. Μεταξύ αυτών ήσαν γέροντες και ένας αριθμός κοριτσιών και γυναικών. Όλοι βεβαίωναν πως είχαν εξαναγκασθεί να περπατήσουν από τας Αθήνας εις τα βουνά, μιαν απόσταση περίπου 150 μιλίων. Όσοι ήσαν ανίκανοι, να συμβαδίζουν με τους υπολοίπους, οι φρουροί τους εφέροντο κτηνωδώς και μερικές από τας γυναίκας όμηρους είπαν ότι αυτές οι ίδιες είχαν δει τρεις όμηρους, εις τον δικό τους τομέα να τους μαχαιρώνουν οι φρουροί μέχρι, θανάτου. Και προσέθεσαν: "και ό δικός μας ήτο ένας από τους τομείς με την καλυτέραν μεταχείρησιν". Δεν φαίνεται να υπάρχει βάσιμος αμφιβολία ότι, γενικώς, η μεταχείρησις των όμηρων από τον Ε.Λ.Α.Σ. ήτο σκληρά και απάνθρωπος. Οι περισσότεροι, απ' όσους είδαμε είχαν εξαναγκασθεί να βγάλουν τα παπούτσια τους και να βαδίζουν ανυπόδητοι. Από άλλους, πάλιν, είχαν αφαιρέσει τα ενδύματα των και τους τα είχαν αντικαταστήσει, με κουρέλια. Επανειλημμένως μας είχαν πει, Άγγλοι αξιωματικοί και στρατιώται με τους όποιους είχομεν συζητηθεί, το θέμα τούτο, ότι εις τον Ε.Λ.Α.Σ., είχαν αναμφιβόλως, προσχωρήσει, πολλά εγκληματικά στοιχεία πού είχαν επωφεληθεί από το άνοιγμα των φυλακών και κανένας πραγματικός έλεγχος δεν ήτο δυνατόν να ασκηθεί από τον Ε.Λ.Α.Σ. εις αυτά τα στοιχεία.
44.- Ελάβαμεν συνέντευξιν με αρκετούς Βρετανούς αιχμαλώτους πολέμου των Σωμάτων Αεροπορικού Σχηματισμού C.M.Ε. που ευρίσκοντο εις τα χέρια του Ε.Λ.Α.Σ. τριάκοντα πέντε ημέρας και είχαν επιστρέψει βάσει των συμφωνιών ανταλλαγής (αιχμαλώτων). Είχαν υποστεί μεγάλας κακουχίας, είχαν κάμει πορείαν 150-200 μιλίων, συχνά πέρασαν 30 ολόκληρους ώρας χωρίς ψωμί, το όποιον εις τας αρχάς ήτο η μονή τροφή πού τους έδιδαν. Εκοιμώντο εις εγκαταλελειμμένα καλύβια ή στάβλους, εις σχολεία ή κατεστραμμένα κτίρια κλπ. και εις κάθε αλλαγή φρουρών, η όποια εφαίνετο να γίνεται συχνά, τους αφύπνιζαν και το κλέψιμο των πραγμάτων τους άρχιζε - μπότες, επενδύτες, κάθε τι το όποιον είχε αξία. Εις την πλειονότητα των περιπτώσεων, οι άνδρες δεν είχαν καθόλου κουβέρτες, το κυριότερο στρώμα κατά γης ήταν παλαιά τσουβάλια, καθώς δε περπατούσαν επάνω εις χιονισμένα βουνά υπέφεραν πολύ από το τσουχτερό κρύο. Οσάκις παραπονούντο δια την υγεία τους, τα πονεμένα τους πόδια κλπ., τους ηγνόουν και οι άνδρες εφοβούντο ότι δεν θ' αντέξουν καθώς θα συνέχιζαν να τους κλέπτουν τα πράγματα τους. Οι περισσότερου από τους φρουρούς ήταν περίπου είκοσι ετών ή και μικρότεροι, και σκληροί. Εις μιαν πόλιν, ένα μεγάλο ποσόν χρημάτων, δαχτυλίδια κλπ., είχε επιστραφεί εις κάποιον από τους άνδρες με την επέμβαση ένας αξιωματικού του Ε.ΛΑ.Σ. Οι φρουροί δεν είχαν καθόλου στρατιωτικήν αγωγήν και κανένα πολιτικό "πιστεύω" εκτός από το ότι όλοι ήσαν σύμφωνοι να μην επιστρέψει ο Βασιλεύς. Η συμπεριφορά καλής θελήσεως έναντι των αιχμαλώτων ήταν διάφορος από χωρίου εις χωρίον και όταν επεδεικνύετο, τούτο εγίνετο κρυφίως. Είδαν ομήρους εις πορείαν πολύ κακοντυμένους και υπό κακήν μεταχείριση, και Ιταλούς αιχμαλώτους να εργάζονται εις δρόμους με φρουρούς άνδρας του Ε.ΛΑ.Σ. Οι αιχμάλωτοι αυτοί ευρίσκοντο εις αξιοθρήνητον κατάστασιν.
Εντύπωση μας έκαμε το υψηλό ηθικό των παιδιών μας, αν ληφθούν υπ' όψη αϊ στερήσεις τας οποίας είχαν υποστεί και μας εζήτησαν να κάμωμεν ειδικές παραστάσεις δια λογαριασμόν των προς επαναπατρισμό των εις Αγγλία, υπογραμμίζοντας ότι κατά παγία τακτική, προκειμένου περί αιχμαλώτων πολέμου το όριο των 61 ημερών ήτο εκείνο εις το όποιον θεωρούν ότι θα μπορούσε να μειωθεί ο χρόνος διά την ιδικήν των περίπτωσιν. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε το πράγμα εις την περίπτωση των ανδρών από τους οποίους πήραμε συνέντευξιν, ότι κατά πλειονότητα ήσαν μέλη της ενώσεως ταχυδρομικών υπαλλήλων, και μάλιστα μέλη με ανεπτυγμένη συνδικαλιστικήν συνείδησιν, ελάμβαναν δε και την εφημερίδα της Ενώσεως,
45.- Ένα αναπόφευκτο επακόλουθο των παρόντων προβλημάτων εις την Ελλάδα, ήτο ή σχεδόν πλήρης εξάρθρωση της βιομηχανικής και εμπορικής ζωής της χώρας. Τούτο οφείλεται κυρίως εις την πολιτικήν των Γερμανών οι οποίοι απογύμνωσαν την χώραν από πολλές πρώτες ύλες της, σιδηροδρομικό εξοπλισμό και οικονομικούς πόρους. Τα καύσιμα είναι, εις την πράξη, ανύπαρκτα, αν και, εις τα διάφορα διαμερίσματα της χώρας, ο αγροτικός πληθυσμός είναι εις θέσιν να συλλέγει ξύλα. Η μαζική ανεργία είναι, ευρέως διαδεδομένη - τόσον μεγάλαι καταστροφαί έχουν γίνει. εις τα εργοστάσια και τας βιομηχανικάς εγκαταστάσεις, άλλαι από τους Γερμανούς και άλλαι από συμμαχικόν βομβαρδισμόν, και κατά το μεγαλύτερο μέρος των διαρκούντος του εμφυλίου πολέμου, εις σημείο ώστε η αναστήλωσις της βιομηχανίας είναι φυσικόν να απαιτήσει πολύ χρόνο. Εις την πραγματικότητα η χώρα εξαρτάται, όσον αφορά εις τα κυριότερα εφόδια της, εις είδη διατροφής, από τας συμμαχικάς στρατιωτικάς αρχάς. Υπάρχει σχεδόν παντελής έλλειψη πρώτων υλών. Κατά τον χρόνον της παραμονής μας είδαμε σημεία αναζωογονήσεις, παραμένει, όμως αναμφισβήτητο ότι αν δεν καταφθάσουν ενισχύσεις (βοήθεια) εις σημαντικώς εκτεταμένη κλίμακα, από την Αγγλία και τας Ηνωμένας Πολιτείας, η οικονομική κατάστασης της Ελλάδος θα παραμείνει ουσιαστικώς εις την σημερινή της αποδιοργανωμένην κατάστασιν. Κατ' αυτόν, όμως, τον τρόπον εκλείπει, η αναγκαία βάσις για την αποκατάσταση πολύπλοκης σταθερότητας και ηρεμίας. Το κόστος ζωής έχει ανέλθει εις ανήκουστα ύψη και το χρήμα παρ' όλας τας προσπαθείας σταθεροποιήσεως, έχει σχεδόν απωλέσει το νόημα του. Εις πολλάς περιπτώσεις αι συναλλαγαί εις είδος αποτελούν το καταφύγιο. Κάμνομεν επείγουσα έκκληση προς τας κυβερνήσεις της Μ. Βρετανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών να επιδείξουν ιδιαιτέρα προσοχή επί της σοβαρότατης αυτής καταστάσεως. Η Ελλάς έχει επείγουσα ανάγκη εφοδιασμού εις πρώτας ύλας, μηχανήματα, ανταλλακτικά και εξαρτήματα και διευρύνσεως των μεταφορικών μέσων.
46.- Ακόμη και αν υποθέσομε ότι επιτυγχάνεται, η αποκατάσταση σταθερών πολιτικών συνθηκών, η ανασύσταση των ελληνικών συνδικαλιστικών οργανώσεων θα παρουσιάζει ένα σοβαρό πρόβλημα. Η πολιτική των Γερμανών να χωρίσουν τον ελληνικό λαό εις αντιμαχομένας μερίδας συνέβαλε, εν μέρει, εις τα πρόσφατα τραγικά γεγονότα εις την Ελλάδα ενώ τα πικρόχολα αισθήματα που προκάλεσε ο εμφύλιος πόλεμος θα χρειασθούν πολλά χρόνια δια να κατευνασθούν. Από της άλλης πλευράς έχομε την γνώμην ότι επεσημάναμεν, μεταξύ των ανθρώπων με τους οποίους ήλθαμε εις επαφή μιαν γενικήν επιθυμίαν δια την πληρεστέραν δυνατήν δημοκρατικήν έκφραση και εργατικών και πολιτικών ιδανικών, το οποίον αν πραγματοποιείτο θα εβοήθει εις την επίλυσιν πολλών προβλημάτων του συνδικαλισμού. Είμεθα βέβαιοι ότι το Βρεττανικόν Συνδικαλιστικόν Κίνημα θα είναι έτοιμο να παίξει τον ρόλον του δια της παροχής κάθε δυνατής βοηθείας εις το μέγα χρέος ανοικοδομήσεως των Ελληνικών Συνδικαλιστικών Οργανώσεων, αι οποίαι μπορούν με την σειράν των να προσφέρουν πολλά δια την έξοδο της Ελλάδος από την θλιβεράν θέσιν εις την οποίαν ευρίσκεται. Ουδεμία υπάρχει αμφιβολία, και αι πολλαί επιδαψιλεύσεις αι οποίαι μας επεφυλάχθησαν το επιβεβαιούν, ότι ό ελληνικός λαός αισθάνεται ευγνωμοσύνη διά την βοήθειαν ή όποια του έχει ήδη προσφερθεί από τους συμμάχους. Αι ανάγκαι όμως, εξακολουθούν να είναι μεγάλαι και επείγουσαι.