Οι «απελευθερωταί» ……
Προηγούμενη Σελίδα Αρχική Σελίδα
14.- Όπως εξετέθη ανωτέρω, εν όψει, του περιορισμένου χρόνου τον οποίον είχομεν εις την διάθεσιν μας, αντιλαμβανόμεθα ότι ήτο εντελώς αδύνατον να διερευνήσομε, αυτάς τας υποθέσεις, εις βάθος.
Είναι, ζήτημα εάν εις την ελληνική δημόσια ζωή, περιλαμβανομένου και του συνδικαλιστικού κινήματος, υπήρχε κάποιο άξιον λόγου πρόσωπον, το οποίον να εφαίνετο εντελώς απηλλαγμένον από υποψία κάποιου είδους ανεπιθύμητου συνεργασίας.
Εθεωρήσαμεν ότι εάν υπήρξαν περιπτώσεις σοβαρές συνεργασίες μετά της δικτατορίας Μεταξά ή μετά των Γερμανών, τοιαύται υποθέσεις θα ήτο δυνατόν να προσδοορισθούν υπό των Δικαστηρίων. Τα Δικαστήρια επίσης θα απεφάσιζαν ποιος ήτο ένοχος και ποιος ήτο αθώος πράξεων τρομοκρατικών. Ημείς ως συνδικαλισταί ούτε μπορούσαμε ούτε είχομεν πρόθεσιν να καταλογίσομε μομφήν. Εάν τα πρόσωπα δια τα οποία εγένετο λόγος είχαν προσβάλλει με την διαγωγήν των το δημόσιον αίσθημα και ως συνδικαλισταί είχαν προδώσει την εμπιστοσύνη των εργατών, τότε οι εργάται θα μπορούσαν να εκφράσουν την γνώμην των δι' αυτά δι' ελευθέρων εκλογών αι οποίαι, ως μας διεβεβαίωσαν, θα διενεργούντο προ οιουδήποτε διορισμού επισήμου στελέχους του συνδικαλισμού. Εξητάσαμεν πολλά στοιχεία εις μιαν προσπάθειαν να εξακριβώσομε τα γεγονότα τα σχετικά με την θέσιν του ελληνικού εργατικού κινήματος και αυτή ή προσπάθεια συνεπληρώθη με πολλάς συνεντεύξεις τας όποιας είχομεν με απλά μέλη και με εκπροσώπους οργανώσεων.
15.- Σχεδόν αμέσως μετά την αφίξιν μας, μας εδόθη εν μήνυμα από τον Βρεττανόν πρεσβευτήν, το όποιον είχε σταλεί μέσω των στρατιωτικών άρχων, από μη κατονομαζόμενα πρόσωπα, τα οποία διετείνοντο ότι ήσαν οι νόμιμοι εκπρόσωποι της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εργατών, οι ευρισκόμενοι εις εδαφικήν περιφέρειαν κατεχομένην υπό του Ε.Λ.Α.Σ. (την στρατιωτικήν οργάνωσιν του Ε.Α.Μ.). Ημείς, εν τέλει, εξακριβώσαμε ότι επρόκειτο διά τους Καλομοίρην και Στρατήν, οι όποιοι ήσαν εκ των ηγετών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εργατών κατά το έτος 1935 ότε ή Συνομοσπονδία μετείχε της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικαλιστικών Οργανώσεων και τον Θέον, στέλεχος της Ηνωμένης Συνδικαλιστικής Ομοσπονδίας η οποία συνεδέετο με το Κομμουνιστικό Κόμμα. Υπήρχε και εν τέταρτον μέλος, ό Μαριόλης, - του οποίου το όνομα μας ητο άγνωστον. Εν τέλει, ερρυθμίσαμεν να συναντηθούμεν εις την Λειβαδιάν, μιαν πόλη ευρισκομένην εις απόστασιν εκατό περίπου μιλίων βορείως των Αθηνών, κατόπιν ταξιδίου, δι’ αυτοκινήτου, πέντε περίπου ωρών, εις δρόμους πολύ κακής βατότητας.
16.- Εις εκείνην την συνάντησιν, η όποια έλαβε χώραν το Σάββατο 27 Ιανουαρίου, 1945 οι, παραστάντες αντιπρόσωποι, ισχυρισθήκαν ότι είναι οι νομίμως διορισθέντες εκπρόσωπου της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών. Αυτού εδήλωσαν ότι η νομιμοποίησης τους επήγαζεν από το 7ον Συνέδριον της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών, το όποιον είχεν συγκληθεί το 1935. Η Συνομοσπονδία συνεχωνεύθη αργότερον με την Ηνωμένη Ομοσπονδία Εργασίας, η όποια συνεδέετο με την Ερυθρά Διεθνή των Εργατικών Συνδικάτων. Προς το τέλος της δικτατορίας Μεταξά εξεδόθη ένα διάταγμα από τον Υπουργό Εργασίας Δημητράτο, ο όποιος ητο επίσης κατά τον χρόνον εκείνον ο Γενικός Γραμματεύς της Συνομοσπονδίας. Το διάταγμα αυτό του έδιδε το δικαίωμα να διορίσει τον διάδοχο του. Ο Δημητράτος διόρισε τον Καλομοίρην ως Γενικόν Γραμματέα της Συνομοσπονδίας και εν συνεχεία έφυγε από την χώραν. Ο Καλομοίρης απελύθη μετά την κατάληψη της χώρας υπό των Γερμανών, την 25ην Αυγούστου 1941, αφού υπηρέτησε περίπου δύο μήνας. Κατόπιν, η Συνομοσπονδία περιήλθεν υπό τον έλεγχο των Γερμανών. Εις την ούσιαν η πρώην Γενική Συνομοσπονδία Εργατών εξηφανίσθη και μία νέα οργάνωσις το Ε.Ε.Α.Μ. (Εθνικό Εργατικό Απελευθερωτικό Μέτωπο) εδημιουργήθη, ως κλάδος του Ε.Α.Μ. Πολλαί απεργείαι. και πράξεις σαμποτάζ είχαν διοργανωθεί διαρκούσης της γερμανικής κατοχής.
|
|
|
Οι «απελευθερωταί» …… |
17.- Τον Μάρτιον του 1944, η Γκεστάπο εδραστηριοποιήθη και οι Καλομοίρης, Στρατής και Θέος ακούσαντες ότι επρόκειτο να συλληφθούν, διέφυγαν εις τα βουνά. Εκεί συνεκλήθη, κατά Αύγουστο 1944 μια σύσκεψη των ελληνικών συνδικαλιστικών οργανώσεων, η όποια μετέτρεψε το Ε.Ε.Α.Μ, εις Γενική Συνομοσπονδία Εργατών. Κατ' Οκτώβριο 1944, -μετά την αποχώρηση των Γερμανών- αυτού εγκατεστάθησαν εις τα γραφεία των Συνδικαλιστικών Ενώσεων εις τας Αθήνας, ισχυρίζοντο ότι εκεί είχαν ανακαλύψει έγγραφα, τα οποία περιείχαν τα ονόματα περίπου τριάκοντα συνδικαλιστών, οι. οποίοι είχαν συνεργασθεί με την Γκεστάπο και τα ονόματα άλλων οι όποιοι, είχαν υποβάλει, αίτησιν διά συνεργασία. Ερωτηθέντες επί του σημείου τούτου, αυτού δεν ηδυνήθησαν να ενθυμηθούν οιονδήποτε εκ των ονομάτων αυτών των προσώπων. Είχαν εγκαταλείψει, τα έγγραφα εις τας Αθήνας και ουδέποτε είχαν πληροφορήσει, την ελληνική αστυνομία η τας βρεττανικάς αρχάς σχετικώς. Ο πρώην Υπουργός Εργασίας Πορφυρογένης είχε εκδώσει, διάταγμα προς αποκατάσταση της νομιμότητας της Συνομοσπονδίας και των οκτώ μελών της Εκτελεστικής Επιτροπής της. Βάσει τούτου ο Καλομοίρης και οι, συνάδελφοι του ισχυρισθήκαν ότι αυτοί ήσαν οι νόμιμου διάδοχοι εις την Γενική Συνομοσπονδία Εργατών η όποια λειτούργησε ελευθέρως μέχρι του Αύγουστου του 1936. Υποδείξαμεν εις τους αντιπροσώπους ότι εάν εθεμελίωναν τον ισχυρισμόν των εις το διάταγμα του Πορφυρογένη, δεν μπορούσαν με συνέπεια να αρνηθούν την νομιμότητα του διατάγματος του νυν Υπουργού Εργασίας Σιδέρη, διά του όποιου καθιερώθη ότι οι νόμιμοι εκπρόσωποι της Συνομοσπονδίας ήσαν εκείνοι, οι όποιοι ήσκουν τα καθήκοντα τους εις τας Αθήνας.
18.- Επί της ανάγκης να διεξαχθούν ελεύθεραι, εκλογαί, εις τον λογικώς συντομότερο χρόνο και υπό συνθήκας κατοχυρούσας την ασφάλειαν των προσώπων, επετεύχθη σχετική συμφωνία. Επίσης συνεφωνήσαμεν επί της ανάγκης μιας Επιτροπής περιλαμβανούσης, ως επί το πλείστον, αντιπροσώπους Συνδικαλιστικών Ενώσεων, η οποία θα επόπτευε τις εκλογές. Εκλήθημεν ως είχε συμβεί, ήδη και υπό της προσωρινής Επιτροπής της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών (Ομάς Χατζηδημητρίου) και ύπ' αυτού τούτου του Υπουργού Εργασίας, να συμπαρασταθούμε εκ μέρους του Συνεδρίου των Συνδικαλιστικών Οργανώσεων με την διεξαγωγήν των εκλογών, διά του διορισμού ενός αντιπροσώπου εις την προτεινομένην Εποπτική Επιτροπή. Η περί ης πρόκειται Επιτροπή θα ήτο επιπρόσθετος προς μιαν Eπιτροπήν εκ δικαστών οι όποιοι θα διωρίζοντο υπό του Αρείου Πάγου προς έλεγχο της διεξαγωγής των εκλογών.
|
…… και οι απελευθερωμένοι |
 |
19.- Κατά τας συζητήσεις τας σχετικάς προς την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών διετυπώθη η άποψις ότι αύται θα έπρεπε να αναβληθούν εκκρεμούντος του θέματος της παροχής αμνηστίας. Από πλευράς της αντιπροσωπείας μας κατεστήσαμεν σαφές ότι μία αμνηστία ή οποία θα έδιδε άφεση αμαρτιών εις όλους εκείνους οι όποιοι είχαν λάβει μέρος εις την εξέγερση ανεξαρτήτως των εγκλημάτων τα οποία τυχόν είχαν διαπράξει, ήτο κατά την αποψίν μας λίαν απίθανος. Υπογραμμίσαμε ότι είχομεν ήδη εκατοντάδας πτωμάτων, ανδρών και γυναικών πολιτών οι όποιοι είχαν εκταφεί εις το Περιστέρι (μιαν εκ των πολλών τοιούτων περιοχών γύρω των Αθηνών) από γεμάτους ομαδικούς τάφους. Όλοι αυτοί είχαν, χωρίς ίχνος αμφιβολίας, εκτελεστεί εκεί πλησίον. Δεν είχαμε λόγους να διατηρούμε την παραμικρά αμφιβολία ότι επρόκειτο δι οργανωμένες και κτηνώδεις ανθρωποκτονίας. Κατά τας συζητήσεις τας σχετικάς προς την ημερομηνία διεξαγωγής των εκλογών διετυπώθη η άποψις ότι αύται θα έπρεπε να αναβληθούν εκκρεμούντος του θέματος της παροχής αμνηστίας. Από πλευράς της αντιπροσωπείας μας κατεστήσαμεν σαφές ότι μία αμνηστία ή οποία θα έδιδε άφεση αμαρτιών εις όλους εκείνους οι, όποιοι είχαν λάβει μέρος εις την εξέγερση ανεξαρτήτως των εγκλημάτων τα οποία τυχόν είχαν διαπράξει, ήτο κατά την αποψίν μας λίαν απίθανος. Δεν είχαμε λόγους να διατηρούμε την παραμικρά αμφιβολία ότι επρόκειτο δι οργανωμένες και κτηνώδεις ανθρωποκτονίας. Υποδείξαμεν επίσης ότι ο Άγγλος Υπουργός Εξωτερικών είχε αναγγείλει ότι. εκείνου οι οποίοι είχαν λάβει μέρος εις τας μάχας αλλά οι οποίοι δεν είχαν διαπράξει αδικήματα του ελληνικού ποινικού νομού δεν θα ετιμωρούντο. Θα ετιμωρούντο όμως συμφώνως προς τον ελληνικόν νόμον οι ένοχοι τοιούτων εγκληματών. Επί του θέματος τού-του ουδεμία διαφωνία διετυπώθη παρ' ουδενός από τους συνδικαλιστάς αντιπροσώπους μετά των οποίων συνηντήθημεν εις Λειβαδιάν.
20.- Το επόμενο θέμα το οποίον έπρεπε να εξετάσομε ήτο το πως θα έπετυγχάνετο η προσέγγιση των αντιτιθεμένων συνδικαλιστικών φατριών, κατόπιν δε συνεννοήσεως μετά των άρχων έξησφαλίσαμεν την άδειαν διά την επιστροφή εις τας Αθήνας μαζί μας, την επόμενη ημέραν, των τεσσάρων αντιπροσώπων, με προσωπική μας εγγύησιν, διά την ασφάλειαν των. Αμέσως μετά την επιστροφή μας εις τας Αθήνας αρχίσαμε τας προπαρασκευαστικάς ενεργείας διά την διάσκεψη. Προσεκλήθησαν διά να λάβουν μέρος εις αυτήν οι, τέσσερις εκπρόσωποι της προσωρινής Εκτελεστικής Επιτροπής της Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών μαζί με τον Υπουργό Εργασίας και τα μέλη τής ιδικής μας αντιπροσωπείας.
21.- Η συνάντηση αυτή επραγματοποιήθη την Δευτέρα, 29ην Ιανουαρίου 1945, και ώραν 4.15 απογευματινή, όταν οι εκπρόσωποι των δυο παρατάξεων συνηντήθησαν μαζί με την αντιπροσωπεία μας. Ολίγον αργότερα, έφθασε και έλαβε μέρος εις την διάσκεψη ο Έλλην Υπουργός Εργασίας. Εις το σημείο τούτο πρέπει να λεχθεί ότι ο Υπουργός Εργασίας παρέσχε σημαντική βοήθεια κατά την συζήτησιν των διαφόρων θεμάτων. Επέδειξε διαλλακτική στάση και γενικώς ανταπεκρίθη εις κάθε περίπτωση όταν ή αντιπροσωπεία μας έδειχνε επίμονο επιθυμία να γίνουν μερικές παραχωρήσεις προκειμένου να επιτευχθεί συμφωνία.
22.- Αι συζητήσεις διήρκεσαν έως τας 12.30 π.μ. και ενώ οι Αντιπρόσωποι της παλαιάς Συνομοσπονδίας - Καλομοίρης, Στρατής, Θέος και Μαριόλης είχον συμφωνήσει κατά την συζήτησιν ως προς την γενικήν διαδικασίαν, τελικώς δήλωσαν ότι δεν θα υπογράφαν το σχετικόν έγγραφο χωρίς επιφύλαξη. Η επιφύλαξη αυτή είχε την έννοια ότι δεν θα έπρεπε να γίνουν εκλογαί μέχρις οριστικής τακτοποιήσεως της πολιτικής καταστάσεως μεταξύ της κυβερνήσεως και των αντιπάλων παρατάξεων και μέχρις ότου επιστρέψουν εις τας οικίας των χιλιάδες εργατών ευρισκόμενο εις τας φυλακάς ή εις τα βουνά. Ο όρος ούτος ετροποποιήθη αργότερον, ως προς το δεύτερον μόνον σήμερον δηλαδή κατά το ότι αι εκλογαί θα διεξήγοντο μόνον μετά την επιστροφή των εργατών εις τας εστίας των.
23.- Κατά τα πρώτα στάδια των συνομιλιών μας ο Θέος, ένας εκ της αντιπροσωπείας της Λειβαδιάς επέμενε πιεστικώς ότι αι εκλογαί δεν θα έπρεπε να διεξαχθούν προ της 15ης Φεβρουαρίου 1945. Αργότερον, εν τούτοις, μετέβαλε γνώμη και επέμενε εις την διεξαγωγήν οιονδήποτε εκλογών, μετά την τακτοποίησιν των διαφορών μεταξύ τής κυβερνήσεως και του Ε.Α.Μ.
24.- Εις αυτό το σημείο, ο Υπουργός Εργασίας τόνισε με έμφαση ότι αι εκλογαί εις μερικάς από τας κυριωτέρας Συνδικαλιστικάς Οργανώσεις πρέπει να γίνουν κατά το δυνατόν συντομότερο, προς τον σκοπό να μπορέσει να συμβουλευθεί τους πραγματικούς εκπροσώπους των εργατών επί θεμάτων αμέσου σπουδαιότητας, αναγκαίων δια την επαναλειτουργία της Βιομηχανίας. Εν τέλει συνεφωνήθη ότι εις είκοσι, το πολύ οργανώσεις εκ των 150 των Αθηνών, όπου αι προεργασίαι των εκλογών είχον ήδη γίνει και εις ένα ανάλογο αριθμό οργανώσεων του Πειραιώς, αι εκλογαί θα πραγματοποιούντο το ταχύτερου δυνατόν. Εις τας υπολοίπους οργανώσεις αι εκλογαί θα ελάμβαναν χώραν μετά την 15ην Φεβρουαρίου 1945.
